EGZAMA NE DEMEKTİR ?

Egzama Ne Demektir ?
      Egzama rahatsız edici ve çirkin görünüşlü bir deri hastalığıdır ama
      tehlikeli değildir, basit bir tedaviyle kontrol altına alınabilir. Her on
      iki kişiden birinin, yaşamının herhangi bir döneminde egzama geçirdiği
      saptanmıştır. Egzama kaşıntı yapmasının ve rahatsızlık vermesinin yanı
      sıra, el kol ve yüz gibi açıkta kalan yerlerde oluştuğundan çirkin bir
      görünüme de neden olur.

      Nedenleri
      Egzama genellikle alerji nedeniyle oluşur ama duygusal sıkıntı da egzamaya
      yol açabilmektedir. Bazen de egzama görünür hiçbir neden yokken
      çıkmaktadır. En sık görülen egzama tipi, alerjik kökenlidir. Tıp dilindeki
      adı "atopik dermatit" olan bu hastalık çoğunlukla astımlılarda ve saman
      nezlelilerde görülür. Saman nezlesi, çiçek tozlarının neden olduğu alerjik
      bir hastalıktır.

      Astım ve egzama da solunum yoluyla olduğu kadar süt ya da yumurta gibi
      alerjan maddelerin yenilmesiyle de oluşur. Ne var ki durum hep böyle
      değildir, nöbetler çoğunlukla sitres  zamanlarında ortaya çıkar. Egzama en
      çok küçük çocuklarda ve bebeklerde görülür; ama çocuk büyüdükçe egzama
      genellikle kendiliğinden geçer. Egzama, astım ya da saman nezlesi gibi
      alerjik hastalıkların sık görüldüğü ailelerde, çocukların egzamalı olma
      olasılığı yüksektir. İnek sütü verilen bebeklerde egzama olasılığının
      arttığı görülmüştür. Bu yüzden, alerjili ailelerin çocuklarını bu
      hastalıktan korumak için, anne sütüyle beslemeye özen göstermeleri
      gerekir.

      Belirtileri
      Egzamada iltihaplı deri bölgesi kızarır ve kaşınır. Aynı zamanda kurur ve
      üstünde sivilceye benzer oluşumlar bulunur; yer yer su toplar. Egzamalı
      bölge kaşınırsa, enfeksiyon yayılır, deri kanar ve iltihaplanıp ağrı
      yapabilir. Çatlaklardan giren mikroplar bedene yayılabilir. Kaşınarak
      tahriş edilmiş bir egzama bölgesi çok rahatsızlık verebilir. Egzama önce
      yüzde ve baş derisinde çıkar, sonra kollarda ve bacaklarda, özellikle
      derinin katlandığı ya da giysilerin sürtündüğü yerlerde oluşur. Hastalığın
      veridiği rahatsızlık daha çok kaşımaya ve oluşan çatlaklardan giren
      mikropların yaptıkları enfeksiyona bağlıdır.

      Tedavisi
      Egzama tehlikeli sayılabilecek ağır bir hastalık değildir; ama rahatsızlık
      verebilir. Egzamalıların rahat etmek için almaları gereken önlemlerin
      başında yarayı kaşımamak gelir. Egzamalı bebeklerin ellerine pamuklu
      kumaşlardan dikilmiş parmaksız eldivenler geçirilerek egzamalı yerlerini
      kaşımaları önlenebilir. Egzamalı kişilerin uçuk hastalığı olanlardan
      özellikle uzak durmaları gerekir. Egzamalı deri, uçuk virüsü olan herpes
      simplekse karşı dirençsizdir; virüs alınırsa enfeksiyon yayılabilir.
      Egzamalıların çiçek aşısı da olmamaları gerekir. Normal insanlara hiçbir
      zarar vermeyen bu aşı, egzamalı bir çocukta, ölümcül olabilen ateşli bir
      hastalık yapabilir.

      Egzamalı ya da egzama geçirmiş insanların derileri çok hassastır. Bu
      nedenle tahriş edici maddelerden sakınmalıdırlar. Bu tür maddelerle
      çalışmak zorunda kalanlar lastik eldiven ve yüz maskesi gibi basit
      önlemlerle korunmalı; genç insanlar meslek seçerken yağlar, boya maddeleri
      ve şampuan gibi malzemelerle çalışmak zorunda kalacakları meslekleri
      seçmemelidirler. Egzamanın nedeni olan alerji yapıcı madde bulunabilirse,
      hastanın o madden korunması yeterlidir. Egzamalı bir bebeğe, inek sütü
      veriliyorsa, inek sütünü kesip ya anne sütü verilmeli ya da keçi sütü
      (inek sütüne göre daha az alerjiye yol açtığı saptanmıştır) ve özel
      süttozu gibi bir besinle beslenmelidir.

      Nedeni bulunamayan çocuk egzamalarında ise çocuğun giysilerinde yünlü
      kumaş kullanmamak, derisi kurumaya yatkınsa çok sık yıkamaktan kaçınmak,
      enfeksiyonları önlemek için hem kendini hem de çevresinin temizliğine özen
      göstermek ve özel sabun kullanmak yararlı olur.

      Egzama tedavisinde yararlanılabilecek birçok ilaç vardır. Çinko
      bileşimleri ve kortizonlu deri merhemleri egzamalı yerlere doktor
      önerisine göre sürülür; ancak bu merhemler deriyi tahriş edeceği için uzun
      süre kullanılmamalıdırlar. Ayrıca antihistaminik merhemlerle kaşıntıyı
      azaltmak, üreli merhemlerle derinin su içeriğini artırarak egzamanın
      deriyi kurutup çatlatmasını önlemek deriyi kurutup çatlatmasını önlemek,
      astım tedavisinde kullanılan "sodyumkromoglikat" adlı maddeyi içeren
      ilacın alınmasıyla alerjiyi önlemek olanaklıdır. Egzamalı insanların
      kaşınmamaları neredeyse olanaksız olduğundan, tırnaklarını kısa, temiz ve
      bakımlı tutmaları, zararı biraz da olsa azaltır. Egzama hastane tedavisi
      gerektirecek kadar ağır bir hastalık değildir ama evinde yeterli bakım
      göremeyecek hastaların hastaneye yatmaları yararlı olabilir.

      Egzamalı çocukların yüzde 50'si altı yaşına gelmeden, yüzde 90'i ise
      ergenliğe ulaştıklarında egzamadan kurtulurlar. Ne var ki, öteki alerjik
      hastalıklar gibi egzama da, iyileşmesinden yıllar sonra hiç beklenmedik
      bir zamanda yineleyebilir. Duygusal sorunlar, sitres ve sıkıntı egzamanın
      yinelenmesine neden olabilir. Egzamalıların hastalıklarının fazla
      önemsenmesi, egzamalı çocuğun üstüne çok düşülmesi, stres yaratarak
      hastalığı büsbütün ağırlaştırabilmektedir. Günümüzde egzama tam olarak
      tedavi edilmemekle birlikte, rahatlatılabilmekte ve denetim altına
      alınabilmektedir. En iyisi, fazla önemsemeyerek, hastalığın getirebileceği
      duygusal sıkıntılardan korunmaktır.

      Atopik deri ve mukozaların çevresel maddelere karşı ailesel aşırı
      duyarlılıkları ile birlikte artmış Ig E üretimidir. Atopik hastalıkların
      ortak özelliği ailesel oluşlarıdır.IgE üretim artışı diğer ortak
      özelliklerinden biri olup, Atopik dermatit tablosu deri bulgularının ön
      planda olduğu tipidir.

      Hastalar çoğu kez ailede alerjik astım, saman nezlesi gibi diğer atopik
      hastalıklardan da söz ederler.

      Atopik egzamanın klinik bulguları hastanın yaşam boyunca herhangi bir
      zamanda alevlenme göstermekle birlikte genellikle ilk bulgular bebelik
      çağında ortaya çıkar.

      Kuru deri yüzde solukluk, avuç içi, ayak tabanındaki çizgilerin çok yoğun
      oluşu, göz altı morluğu ve çizgilenmeleri, düşük saç çizgisi, parlak
      tırnaklar dudak kenarında çatlaklar, boyunda katlantılar, deri renk
      değişiklikleri, tekrar eden kaşıntılar tabloya eşlik eder. Çeşitli deri
      bulgularının birkaçının bir arada bulunması atopik ekzama düşündürmelidir.

      Klinik tablo bahar aylarında çayır ve ağaç polenleri nedeniyle alevlenme
      göstermektedir.

      Tedavide deri nemlendiricileri antihistanimikler, lokal kortizonlu
      kremler, nemlendirici banyolar sık kullanılır.

      Fototerapi ve Balneofototerapiler son yıllarda tedavide sıklıklar
      kullanılmaya başlanmıştır.

      Mayasıl diye bilinen egzama, derinin sulanması ile meydana gelen bir
      iltihaptır. Tıp dilinde; Erythema pernio denir. Kaşıntı ve kızartı ile
      ortaya çıkar. nedeni; ruhsal olabileceği gibi alerjik tepkiler veya deriyi
      tahriş eden maddeler de olabilir. Bazı kimselerde de ırsi dir. Vücudun
      hemen hemen her yerinde görülebilir ve bulundukları yere göre
      isimlendirilirler.
      Tedavinin ilk prensibi; üzülmemek ve egzamalı yerleri kaşımamaktır.
      Ayrıca, su ve sabunlu sudan olduğu kadar uzak kalmak da gerekir. Su yerine
      permanganatlı su ve rivanollu su kullanılır. Perhiz yapılır. Acılı,
      baharatlı ve yağlı yenmez.
      Egzama için kullanılacak doğru isim atopik dermatittir. Egzama kronik
      (uzun süren ve tekrarlayan), iltihaplı bir deri hastalığıdır ve atopik
      (genetik yatkınlığın olduğu aşın duyarlılık ya da alerjik reaksiyon)
      kişilerde görülür. Çocukların %15 kadarında egzama gelişir ve bunların
      %50'den fazlasında astım, %75'inde ise saman nezlesi gelişir.

      Egzama sıklıkla, aşırı duyarlılık ya da alerjik reaksiyon eğilimini
      annebabalarından kalıtım yoluyla almış çocuklarda ortaya çıkar (atopi).
      Bir takım faktörler egzama gelişmeolasılığını artırabilir. Yaşamın erken
      evresinde yumurta, inek sütü, ev hayvanı kepeği ve ev tozu akarı gibi bazı
      alerjenlerle karşılaşmış olmak, riski artırabilir. Egzamalılanın en az
      %80'inde alerji testi bir ya da daha fazla alerjene karşı pozitif
olabilir.

      Egzama, genellikle beş yaşından önce başlar ve zamanla düzelme eğilimi
      gösterse de, etkilenen çocukların %25'inde erişkin çağda da devam eder.
      Bebeklerde - bütün vücut, popo ve kasıklar hariç
      Çocuklarda - boyun, ayak bilekleri, kol ve bacaklar

      Egzama deri üzerinde su toplamış gibi görünen kaşıntılı, kırmızı,
      kabartılı lezyonların oluşmasına neden olur. Kaşıma sonucu bunların üstü
      genellikle açık ve suludur. Giderek deri kalınlaşır ve pullanır.
      Lezyonların yeri yaşla değişir. Bebekler ve çocuklarda en sık yüz, kol ve
      bacakların dışa bakan tarafları ve dizler etkilenir; daha büyük yaştaki
      çocuklarda ve erişkinlerde boyun, ayak bilekleri ve dizlerin iç tarafı
      daha sık etkilenir. Sürekli kaşıma deri renginde yama şeklinde, daha açık
      ya da daha koyu renkte görünen değişikliklere yol açabilir. Ayrıca,
      etkilenen bölgelerde kronik enfeksiyonlar da sıklıkla gelişebilir. Deri
      lezyonları, kötüleşmenin ardından semptomların geçtiği dönemlerin geldiği,
      tekrarlayıcı bir seyir izler.

      Erişkinlerde - boyun, ayak bilekleri, diz ve dirseğin iç kısımları

      Bir kez egzama gelişmişse, kimi tetikleyiciler onu daha da
      kötüleştirebilir. Bunlar arasında:

      • beslenme; tetikleyici biryiyecek yemek gibi,
      • kimyasal maddeler; çamaşır deterjanları (özellikle, enzimiçeren
      biyolojik olanlar), ciltkremleri, sabun ve şampuanlar gibi,
      • stres ve anksiyete,
      • hava; özellikle soğuk hava,
      • hava yoluyla yayılan alerjenler;ev hayvanı alerjenleri ve ev tozu akarı
      bulunur.

      Yatağınızı değiştirmeniz, eve yeni bir hayvan almanız ve polen sezonunun
      başlaması egzamanızı kötüleştirebilir. Ayrıca, üreticiler bazen
      ürünlerinin formülünü değiştirebilir, bu yüzden de daha önce sorunsuz
      kullandığınız bir ürün birden derinizin kötüleşmesine neden olabilir.

      Çocuğun cildini sabunla yıkamaktan kaçınınız !
      •Banyo köpüğü kullanmaktan ve çocuğun saçını şampuanla yıkamaktan
kaçınınız
      •Banyosunda az miktarda parfümsüz normal banyo yağı kullanınız
      •Cildin kuruması halinde, çocuğa her iki günde bir banyo yaptırınız
      •Uzun süreli sıcak su banyosu yaptırmayınız ve cildi, havluyu hafifçe
      dokundurarak kurulayınız
      •Özellikle hemen banyonun ardından, çocuğun cildine düzenli olarak
      nemlendirici krem sürünüz (sorbolene ya da aqueous kremi)
      •Emici özelliği fazla olan bezler kullanınız ve bezleri düzenli olarak
      değiştiriniz
      •Bebeklere normal aşı programlarının uygulanması gerekir
      •Egzemalı çocuklara özel diyet uygulamanın fazla bir yararı olmaz
      Alerjik egzama nedir?
      Alerjik egzama (çoğunlukla bebek egzaması ya da yalnızca egzama olarak
      adlandırılır), kuru, kırmızı ve genellikle çok kaşıntılı olan pul pul
      döküntüyle belirgin bir deri iltihabıdır. Pigmentli deride daha mor ya da
      kahverengi ve kalınlaşmış deri baskın özellikler olabilir. Egzamalı
      yerlerden akıntı sızabilir ve bu yerler kabuk bağlayabilir. Küçük
      bebeklerde 2 ile 4 aylık olduktan sonra ortaya çıkma olasılığı vardır.
      Egzama birçok çocukta büyüdükçe iyileşme göstermektedir.

      Egzamanın nedeni bilinmemesine karşın, hastalığa yaygın olarak alerjik
      (atopik) astım ve saman nezlesi eşlik etmektedir. Diğer aile bireylerinde
      alerjik egzama, astım ve saman nezlesi olması durumunda, çocukta egzama
      görülme olasılığı daha fazladır.

      Egzama vücutta nerelerde oluşur?
      Alerjik egzama bebek küçükken başlar. İlk önce genellikle iltihaplı ve
      kuru kabartılar halinde yanaklarda oluşur. Deri kırmızı, pigmentli deri
      ise, açık mor, kahverengi ve hatta beyaz bile olabilir. Egzama daha sonra
      alın ve baş derisine yayılabilir.

      Çocuk büyüdükçe egzama vücutta, kollarda dirsek içlerinde ve bacaklarda
      diz arkasında görülür. Ayrıca, el ve ayak bileklerinin etrafında da
oluşur.

      Çocukluğun ileri dönemlerinde yüzde daha seyrek görülür ancak, kulak
      arkasında ve gözlerin etrafında döküntü oluşabilir.

      Nedeni nedir?
      Yukarıda sözü edildiği gibi, egzama ile diğer alerjik hastalıklar arasında
      bir bağlantı bulunmaktadır. Ancak, birçok vakada egzamaya neden olan
      herhangi bir maddeye karşı alerjik bir durum söz konusu değildir.

      Aşağıdakileri dekapsayan bazı faktörler hastalığı ağırlaştırabilir:
      • sabun, deterjan ve şampuan gibi cildi tahriş eden ya da kurutan
      maddelerle temas
      • cildin kurumasına neden olan soğuk hava
      • bakteri kökenli ikincil enfeksiyon
      • stres

      Birçok kişi, herhangi bir yiyeceğin egzamayı artırıp artırmadığını merak
      etmektedir. Ancak, çocukların çoğunda, belirli bir yiyeceğin hastalığa yol
      açtığını söylemek çok zordur.

      Nasıl önlenir ve tedavi edilir?
      Kaçınılması gerekenler
      • Döküntüyü daha kötü ve kaşıntılı hale getireceğinden, ovma ve kaşıma
      • Cildi kuruttuğu için sabun, deterjan ve parfümlü ürünler kullanma
      • Cildi kuruttuğu için, egzamalı yerleri su ile çok fazla yıkama
      • Cildi daha fazla tahriş ettiği ve kuruttuğu için, uzun süre sıcak su
      banyosu veya sıcak duş yapma
      • Aşırı sıcak ya da soğuk
      • Çocuğun terlemesine ve kaşıntıya neden olduğundan yorgan kullanma
      • Yün gibi vücuda batan giysiler giyme
      • Battaniye, halı ve koyun postlarındaki yünle doğrudan temas

      Yapılması gerekenler
      •Cildi temizlemek için sabun yerine banyo yağı kullanınız
      •Nemlendirici kremleri, özellikle banyodan sonra düzenli olarak kullanınız
      •Banyo ya da duştan sonra, cildi, havluyu hafifçe dokundurarak kurulayınız
      ve ovmayınız
      • Kışın sıcak odada üzerini çıkarınız
      • Yazın yatak odasının serin olmasını sağlayınız
      • Bol pamuklu giysiler giydiriniz (ya da pamuklu/sentetik karışık
giysiler)
      • Giysilerdeki etiketleri çıkarınız
      • Emici özelliği fazla olan bezler kullanınız ve bunları düzenli olarak
      değiştiriniz

      Egzamanın ağır olması durumunda, doktor cilde sürmeniz için kortizonlu
      krem verebilir. Genellikle, egzama aktif hale geldiğinde hafif kortizonlu
      krem ya da merhemler kullanılmakta, hafiflediğinde ise, bu ürünler
      bırakılmaktadır.

      Egzama kontrol altına alınsa bile, nemlendirici kullanma sürdürülür.
      Egzamanın enfekte olması halinde, doktorun antibiyotik vermesi
gerekebilir.

      Kaşıntının giderilmesinde, özellikle gece meydana gelmesi ve uykusuzluğa
      neden olması durumunda, antihistamin şurupların yararı olabilir. Egzamanın
      tedavisinde diyetin rolü henüz açıklığa kavuşmamış olup, birçok çocukta
      özel diyet uygulama başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Diyet konusunda bilgi
      edinmenin herhangi bir zararı olmamasına karşın, bu konuda bilgi, egzama
      ve küçük çocukların beslenme ihtiyaçları konusunda uzman olan bir kişiden
      alınmalıdır.