|
G İ R İ Ş
Windows XP, Windows 2000 ve Windows Me’den sonraki Microsoft Windows sürümüdür. Windows XP, en iyi Windows sürümünü oluşturmak üzere Windows 2000’in Tak ve Kullan gücünü standart temelli güvenlik, Windows 98 ve Windows Me’nin en iyi özellikleriyle birlikte yönetilebilirlik ve güvenilirlik kullanımı kolay arabirimi ve yeni destek hizmetlerini bir araya getirerek Windows işletim sistemlerini ortak bir yerde buluşturmuştur.
Bu raporda, Windows XP’deki yenilikler teknik açıdan genel olarak incelenmektedir. Yeni teknoloji ve özelliklerin işin yapılması, bilginin paylaşılması, masaüstünüzün yönetilmesi, mobil bir bilgisayarla yolculuk ederken verimliliğinizin kaybolmaması, yardım alma ve birçok bilgi işlem görevinin yerine getirilmesi konularında ne denli büyük kolaylıklar sağladığını göstermektedir.
Windows XP, geliştirilmiş Windows 2000 kodunu temel alarak ve ev ve işyeri kullanıcılarını hedefleyerek, farklı sürümler halinde oluşturulmuştur. Windows XP Home Edition ve Windows XP Professional. Tersi belirtilmedikçe, bu raporda, işletim sisteminin her iki sürümünde ortak olan teknolojilerden ve özelliklerden söz edilecektir.
Windows 2000’in çekirdeği korunurken, Windows XP yeni bir görsel tasarım getirmektedir. Ortak görevler birleştirilip, basitleştirilmiş ve bilgisayarınızda daha kolay gezinmenize yardımcı olabilmek için yeni görsel ipuçları eklenmiştir. Bu bölümde, evde veya işyerinde bilgisayarınızı kullanmanızı kolaylaştıran kullanıcı arabirimi yenilikleri gösterilmiştir.
Ev için tasarlanan Hızlı Kullanıcı Geçişi herkesin tek bir bilgisayarı kendi bilgisayarı gibi kullanmasını sağlar. Bir kişinin oturumunun kapatılmasına ve başka bir kullanıcının dosyalarının kaydedilip kaydedilmediğinin araştırılmasına gerek kalmamıştır. Windows XP, Terminal Hizmetleri teknolojisinin yararlarını kullanmakta ve her kullanıcı oturumunu, her kullanıcıya ait verinin tamamen ayrıldığı benzersiz bir Terminal Hizmetleri oturumu olarak çalıştırmaktadır. (Her oturum için gereken ek bellek miktarı yaklaşık 2 megabayt (2MB) RAM’dir; ancak, oturumlarda çalışıyor olabilecek uygulamalar bu boyuta katılmamıştır. Güvenilir çok kullanıcılı oturum çalıştırmak için toplam en az 128 MB RAM önerilmektedir.)
Windows XP Home Edition kullanıyorsanız, varsayılan olarak etkin hale getirilmiş Hızlı Kullanıcı Geçişi, Windows XP Professional’ın tek bir bilgisayara veya çalışma grubuna bağlı bir bilgisayara yüklenmesi durumunda kullanılabilir. Windows XP Professional çalıştıran bilgisayarla bir etki alanına katılırsanız, Hızlı Kullanıcı Geçişi’ni kullanamazsınız.
Hızlı kullanıcı geçişi, tek bir bilgisayarı paylaşan aileler için kullanışlıdır. Örneğin, anne para işleri için bilgisayarı kullanırken kısa bir süre için çalışmaya ara verirse, oğlu kendi hesabına geçip bir oyun oynayabilir. Para işiyle ilgili uygulama annenin hesabında çalışır ve açık durumda kalmaya devam eder. Bunların tümü oturum kapatılmadan yapılır. Aşağıda, Şekil 1’de gösterilen, bilgisayarda oturum açan her kullanıcı için resimlerle kolayca özelleştirilebilecek yeni Hoş Geldiniz ekranıyla kullanıcı geçişleri çok kolaydır.
Şekil 1. Windows XP Hoş Geldiniz Ekranı
Windows XP, belirli görevlerle kolaylıkla ilişkilendirilebilecek ince 24 bit renkli simgeler ve benzersiz renkler kullanan yeni görsel stillere ve temalara sahiptir. Örneğin, yeşil, bir şeyi yapabileceğinizi veya Başlat menüsü gibi bir yere gidebileceğinizi gösteren işleri tanımlamaktadır.
Başlat menüsü, çalışma yönteminize uyacak şekilde tasarlanmıştır. Şekil 2’de gösterildiği gibi, öncelikle en sık kullandığınız beş program görünür ve varsayılan e-posta ve Web tarayıcınız her zaman kullanılabilir. Hızlı ve kolay erişim için en sık kullandığınız dosyaları ve uygulamaları bir arada gruplar. Tek bir tuşla Yardım ve Destek sistemine ve sisteminizi yapılandırmak için kullanacağınız araçlara ulaşabilirsiniz. Buna ek olarak, Başlat menüsünü, gereksinimlerinizi karşılayacak şekilde özelleştirebilirsiniz.
Şekil 2. Windows XP sık kullanılan uygulamaları gruplandıran yeniden tasarlanmış Başlat menüsü de sağlar
Windows XP, Şekil 3’de gösterildiği gibi aramayla ilgili görevleri Arama Grubu içinde gruplayarak arama işlemini kolaylaştırmaktadır.
Şekil 3. Arama işlemi, Arama Yardımcısı ile kolaylaştırılmıştır
Windows XP, çeşitli gruplar altında düzenlemenize izin vererek dosyalarınızı izlemenizi kolaylaştırır. Aşağıdaki Şekil 4’de gösterildiği gibi, belgelerinizi türlerine göre izleyebilirsiniz. Dosyalarınızı, bugün, dün, geçen hafta, iki ay önce, bu yıl içinde veya geçen yıl gibi en son düzenlediğiniz tarihe göre de gruplandırabilirsiniz.
Şekil 4. Windows XP dosyaları gruplar halinde düzenleyebilir
Windows XP dosyaları ve dosya ad alanlarını daha iyi yönetmenize yardımcı olan Web Görünümü teknolojisini kullanır. Örneğin, bir dosya veya klasör seçtiğinizde, bunları yeniden adlandırmanıza, taşımanıza, kopyalamanıza, e-posta ile göndermenize, kaldırmanıza veya Web’de yayınlamanıza izin veren bir seçenekler listesi görürsünüz. Bu işlevsellik, Windows 2000’de bir dosyayı veya klasörü sağ tıklattığınızda gördüklerinize benzer; Windows XP, aşağıda, Şekil 5’de görüldüğü gibi, bu bilgiyi alır ve doğrudan masaüstüne getirir.
Şekil 5. Web Görünümü görevlere kolay erişim sağlar.
Windows XP, aynı uygulamanın birden çok kullanımını gruplandırarak kolay yönetilebilir bir görev çubuğu oluşturur. Örneğin, Windows XP, görev çubuğunda her biri yatay olarak düzenlenmiş dokuz Microsoft Word dosyasını tek bir görev çubuğu düğmesinde gruplandırır. Bu senaryoda, uygulamada açık olan dosya sayısını gösteren tek bir görev çubuğu düğmesi göreceksiniz. Düğmeyi tıklatmak, aşağıda, Şekil 6’da gösterildiği gibi tüm dosya adlarını dikey bir liste olarak gösterir. Ek olarak, dosyaların tümü aynı anda basamaklanabilir, döşenebilir veya simge durumuna getirilebilir.
Şekil 6. Windows XP, uygulamaları görev çubuğunda birlikte gruplar
Yeni kullanıcı arabirimi, Windows işletim sistemini, işleri daha kolay ve eskiden olduğundan daha hızlı tamamlamanıza olanak sağlayan yeni bir kullanım düzeyine getirir. Bu raporun geri kalan bölümünde Windows XP’deki yeni teknolojiler vurgulanmaktadır.
Bu bölümde, Windows Media™ Player 8’deki teknik gelişmeler ve yeni sayısal resim işleme yetenekleri açıklanmaktadır.
Windows XP, CD ve DVD çalma, müzik kutusu yönetimi ve kayıt, ses CD’si oluşturma, Internet radyosu çalma ve taşınabilir aygıtlara ortam aktarımı gibi ortak sayısal ortam etkinliklerini bir araya getiren Windows Media Player 8’i içerir.
Windows Media Player 8, zengin ortam bilgisi ve tam ekran denetimleri olan DVD video oynatma, CD-PC müzik kopyalama ve MP3 dosyalarının otomatik dönüştürülmesi gibi yeni özellikleri içerir. Windows Media Audio 8, sayısal ortamı daha iyi denetlemek üzere hızlı ses CD’si yazma ve akıllı ortam izleme özelliğiyle MP3 müzik kaydını yaklaşık üç kat hızlandırır. Windows XP içindeki, yeni “Müziğim” klasörü ortak müzik görevlerinin kolay gerçekleştirilmesini sağlar.
Bunlara ek olarak, Windows Media Player 8 aşağıdakileri içerir.
· Yönetilen ağda Windows Media Player özelliklerini kilitleme yeteneği. Windows Media Player ağ içinde uygun şekilde dağıtılabilecek standart bir şirket görünümüdür. Active Directory® hizmeti etkinleştirilmişse, yöneticiler şirket görünümü tanımlayabilir, kayıttan çalma biçimlerini ve codec’leri kısıtlayabilir ve gruba veya kullanıcıya göre özelleştirmeler tanımlayabilirler. (Bu Windows XP Professional çalıştıran istemci bilgisayarları gerektirir.)
· Sayısal yayın desteği. Analog ve sayısal TV (HDTV dahil) destekler. Sinyal demodülasyonu, ayarlama, yazılımla çoklamayı kaldırma ve kılavuz saklama da bunların arasındadır. Ek olarak, sayısal TV sinyalinden akış ayıklama gibi, IP veri yayınını da etkinleştirebilirsiniz.
· Hızlandırılmış video oluşturma. Standart hale getirilmiş MPEG-2 video hızlandırması bir DirectX® API alt kümesi kullanarak daha sorunsuz ve hızlı oynatma sağlar.
· Video karıştırma oluşturucusu. Bu, birden çok görüntü arasında işlem yapmanızı, bunları üst üste getirmenizi veya altyazı metinleri eklemenizi sağlayan alfa karıştırma işlevini destekler. Video bir doku olarak algılanır ve 3-B grafik avantajından yararlanabilir. Örneğin, bir küpü döndürürken video görüntüsünü her kenarına ekleyebilirsiniz.
· Daha fazla ses kartı ve özelliği için genişletilmiş destek. Örneğin, kart üreticileri Dolby Dijital desteği sağlayabilir.
Windows Movie Maker sürüm 1.1, Windows Media yakalama ve dosya oluşturma, ses ve görüntünün basit düzenlemesi ve Windows Media dosyalarının kaydedilmesi ve yayınlanması konularında temel düzeyde özellikler sağlar. Araç yalnızca Windows Media biçiminde çıkış üretse bile, DirectShow yapısıyla desteklenen tüm dosya biçimlerini ve sıkıştırma türlerini alabilir.
Bilgisayarınızda video yakalama donanımı bulunmuyorsa, uygulamanın diğer tüm video yakalama dışında kalan özellikleri tam olarak kullanılabilir ve bilgisayarınızdaki ortam değerlerinin veri olarak alınmasına ve düzenlenmesine izin verir.
Windows Movie Maker birçok pratik kullanım özelliğine sahiptir. Evinizdeki video kitaplığını PC’nizin sabit diskine arşivlemek isterseniz, video kitaplığını PC’ye kaydedebilir, değiştirebilir, düzenleyebilir ve paylaştırabilirsiniz. Videolarınızı e-posta veya Web üzerinden ailenizle veya arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Video slayt gösterisi yapmak isterseniz, hareketsiz resimleri birleştirebilir ve Windows Media biçiminde yayınlayabilirsiniz.
Windows XP, sayısal aygıtların kullanımını kolaylaştırır ve resimleri Web’de yayımlamak, fotoğrafları e-posta ile göndermek (en küçük dosya boyutuna getirmek üzere sıkıştırma seçeneğiyle), resimleri otomatik slayt sunusunda görüntülemek ve resimlerde yakınlaştırma yapmak gibi resimleri düzenleyebileceğiniz birçok seçenek sunar.
Bu bölümde, Windows XP’nin aygıtları yüklemeyi ve işletmeyi kolaylaştırma şekli gösterilmekte ve işletim sistemi tarafından desteklenen bazı yeni donanım teknolojileri hakkında ana hatlarla bilgi verilmektedir. Ayrıca, uygulama uyumluluğundaki gelişmelerin, birçok uygulamanın yeni işletim sistemindeki çalışmasını nasıl güvenceye aldığı da açıklanmaktadır.
Aygıt ve donanım desteği, özellikle büyük sistem kararlılığı ve aygıt uyumluluğu ile Windows XP için çeşitli şekillerde geliştirilmiştir. Önceden Windows 2000’in yaptığı gibi, Windows XP, bilgisayar donanımını yükleme, yapılandırma ve yönetme işlemini basitleştirmiştir. Windows XP, Windows 2000’den desteklenmeyen yüzlerce aygıtı destekleyen Tak ve Kullan desteği ve Evrensel Seri Veri Yolu (USB), IEEE1394, Çevresel Bileşen Arabirimi (PCI) ve diğer yollar için geliştirilmiş destek bulundurur.
Tak ve Kullan—işletim sisteminin donanımı algılama ve donanıma ait sürücüleri yükleme şekli—özellikle aygıtları kurma aşamasında daha iyi kullanım ve performans sağlamak üzere Windows XP içinde geliştirilmiştir. Sürücü modeli Windows 2000’e göre genel olarak değiştirilmemişse de, Windows XP, hareketsiz resimlerden ve küçük bilgisayar sistemi arabirimi (SCSI), IEEE 1394 ve USB standartlarıyla çalışan tarayıcılar ve sayısal kameralar gibi seri aygıtlardan resim elde etmeyi kolaylaştıran zengin bir arabirim olan Windows Resim Elde Etme (WIA) özelliğini eklemek üzere Windows Me sürücü modelini kullanır. WIA, uygulamalar ve aygıtlar arasında daha iyi iletişim kurulmasını sağlamak üzere uygulama hizmetleri düzeyinde TWAIN’in yerine kullanılır.
İşletim sisteminin birçok yeni özelliği aygıtları daha kolay yükleyecek ve çalıştıracak şekilde tasarlanmıştır; bunlar aşağıdaki gibidir:
· Otomatik Çalıştırma. Bu, yeni bir aygıtı bağlama veya ortam ekleme ve hemen kullanma olanağı sağlar. Windows yeni aygıtların veya bir ortamın—bellek kartları, Zip diskleri ve CD’ler gibi—bağlandığını algıladığında, resim, müzik veya video olmak üzere içeriğini belirler ve ilgili uygulamayı otomatik olarak başlatır. Otomatik Çalıştırma, aşağıdaki Şekil 7’de gösterildiği gibi ortam aygıtı için Özellikler iletişim kutusundan yapılandırılır.
Şekil 7. Otomatik Çalıştırma’yı Yapılandırma
· Windows XP Yüklemesini Kaldırma. Bu, Windows 98 veya Windows Me’den yükseltme yapıp, önceki işletim sistemlerinde çalışan bazı önemli aygıtların veya uygulamaların Windows XP altında beklenen şekilde çalışmaması durumunda ek güvenlik sağlar. Bu seçenek Windows NT® Workstation 4.0 veya Windows 2000 Professional işletim sistemlerinden yükseltme yapanlar için geçerli değildir.
Windows XP aşağıdaki birçok yeni donanım teknolojisini de destekler:
· Çoklu ortam işlevleri, Web tarama, güç yönetimi ve/veya başka işlevler için ek tuşlara sahip genişletilmiş PS/2 ve USB arabirimine sahip klavyeler.
· Sayısal VHS kayıt cihazları gibi IEEE 1394 arabirimi kullanan yeni ses/görüntü (A/V) aygıtları.
· Kernel modunda Genel Etkiler (GFX) ile ses akışlarını karıştıran yeni USB dizi mikrofonları (konferans uygulamalarında ve Internet telefonunda kullanılan tür).
· Kablosuz ağ aygıtları; özellikle Sierra’nın iki bağdaştırıcısı: Sayısal cep telefonu hizmetinin bulunduğu her yerde kullanılabilen, saniyede 19,2 kilobit Internet bağlantısı sağlayabilen AirCard 300 ve yeni Ricochet ağıyla donatılmış şehirlerde 128 kbps bağlantı sağlayan AirCard 400.
· İnç başına 200 nokta (dpi) görüntülemek üzere üretilmiş yüksek çözünürlüklü monitör desteği.
· Microsoft’un Windows XP’nin 64-bit sürümünü geliştirdiği Intel Itanium 64-bit işlemci. Daha fazla bilgi için aşağıdaki 64-bit destek kısmına bakın.
Windows XP ayrıca aşağıdakiler için de geliştirilmiş destek bulundurur:
· Giriş kanalındaki geri beslemeyi, yankıyı ve çevreden gelen diğer gürültüleri azaltan bir sinyal işleme özelliği olan Akustik Yankı İptali (AEC) özelliğini kazandıran USB mikrofonlar.
· Geniş sürücü içeriği ve basitleştirilmiş sürücü yüklemesi desteğiyle tarayıcı-faks-yazıcı birleşimleri gibi çok işlevli aygıtlar.
· WIA yapısına uyan hareketsiz resim aygıtları.
· Yüksek yoğunluklu depolama aygıtları ve ortamı (DVD’ler ve CD’ler).
Depolama teknolojisindeki son gelişmeler CD ve DVD ile çalışmayı daha kolay ve düşük maliyetli hale getirmektedir. Windows XP, DVD-RAM sürücüler için okuma ve yazma desteği sağlamakta ve kısa bir süre içinde kabul edilecek olan DVD-ROM diskler ve DVD videoları da kapsayan DVD ortamında ortak standart olan Evrensel Disk Biçimi (UDF) 2.01’i okuyabilmektedir. (Bunun tersine, Windows 2000 yalnızca UDF 1.02 ve 1.5 uyumlu diskleri okuyabilmektedir.)
Ayrıca, resim aslını çıkartma API (IMAPI) konusunda da, Windows XP, basit sürükle ve bırak işlevleri ve sihirbazlarla kolaylaştırılmış işlemler kullanarak CD’lerin asıl kopyasını CD-R veya CD-RW biçimlerinde almanıza izin verir.
Dosyayı CD’ye kaydettiğinizde veya kopyaladığınızda, işletim sistemi önce sabit diskinize tüm resmin bir görüntüsünü çıkarır, sonra veriyi kayıt için CD kayıt cihazınıza gönderir. Ön kopya çıkartma, kayıt sırasında hatalar oluşturabilecek arabellek işlemlerini ve ortam kullanımını fark edilir biçimde azaltır (acil kayıt sırasında çok sık karşılaşılan bir durum).
Windows XP, doğrudan tüketicileri hedefleyen Microsoft işletim sistemlerini (Windows 95, Windows 98 ve Windows Me) ve iş yerlerini hedefleyen Microsoft işletim sistemlerini (Windows NT ve Windows 2000) bir noktada birleştirse bile, yeni işletim sistemi hem evdeki, hem de işteki kullanıcılar için diğer kişilerin uygulamalarıyla geniş kapsamlı bir uyumluluk sunar. Windows XP, virüs koruma programları, sistem yardımcı programları ve yedekleme uygulamaları dışında (Windows XP çıktığında bunların çoğu için üreticileri güncelleştirmeler yapacaklardır) Windows 9x altında çalışan en çok bilinen 1000 uygulamanın hemen hemen tümüyle Windows 2000 altında çalışan tüm uygulamalarla uyumludur. Windows XP geliştirilmesi sırasında Microsoft tarafından sınanmayan çeşitli özel uygulamalar için, Microsoft, geliştiricilerin uygulamalarını Windows XP uyumlu hale getirebilmelerini sağlamak üzere MSDN® geliştirici programıyla Uygulama Uyumluluk Araç Seti sağlayacaktır.
Windows XP’de yer alan uygulama düzeltmeleri, uygulamaların işletim sistemi sürümünü hatalı olarak algılaması veya boşaltıldıktan sonra başvurdukları bellek durumlarında karşılaşılan uygulama uyumsuzlukları sorunlarının çözümüne yardımcı olacaktır. Uyumsuz uygulama sorunlarını ortadan kaldırmak için, düzeltmeler otomatik olarak işletim sistemi tarafından algılanacak, kullanıcının girişimine gerek kalmayacaktır.
Ek olarak, yeni uygulamalar çıktığında veya yeni düzeltmeler kullanılabildiğinde, uygulama güncelleştirmeleri, Otomatik Güncelleştirme özelliği (Windows Me ile kullanılmaya başlanmıştır) kullanılarak Windows Update Web sitesinden otomatik olarak yüklenebilecektir.
Özellikle Windows’un eski sürümleri için tasarlanmış ve Windows XP’de çalışmayan uygulamalarda Şekil 8’de gösterilen uygulama uyumluluk modunu kullanabilirsiniz. Bu, Windows 95’den önceki işletim sistemi ortamına öykünerek çalışır.
Windows XP, Windows altında “WinSxS” adlı yeni bir klasöre sahiptir (Windows Side-by-Side) Bu alan, Devingen Bağlantı Kitaplıkları (DLL) ile yaşanan yapılandırma sorunlarını (DLL cehennemi) azaltmak için oluşturulmuş Windows XP bileşenleri sürümlerini depolamak için kullanılır. Bu klasörde bileşenlerin çeşitli sürümleri depolanır. Windows XP, sınanmış ve başka uygulamalar veya işletim sistemleri tarafından etkilenmeyen Microsoft bileşenlerinin tam sürümlerini kullanmak üzere Win32® API bileşenlerine ve uygulamalarına izin verir. Bunu, COM sınıfları, arabirimler ve tür kitaplıkları gibi uygulama yapılandırmaları hakkında meta veri içeren XML dosyalarına dayanarak yapar.
Bu bölüm, Windows XP’nin dosya ve yazdırma özellikleri hakkında bilgi verir.
Windows XP, belgeleri Internet sunucularında yayımlamaya ve daha sonra bunları güncelleştirmeye olanak tanır. Bu işlem, WebDAV (Web Sayısal Yazma ve Sürüm Oluşturma) teknolojisiyle yapılır—varolan Internet altyapısı üzerinden (güvenlik duvarları, yönlendiriciler vb.) HTTP kullanarak dolaşan standart Internet dosya erişimi iletişim kuralı. Windows XP, dosya paylaşımı veya sunucu paylaşımına evde veya işyerinde eriştiğiniz gibi Internet üzerindeki sunuculara erişmenize olanak veren WebDAV yeniden yönlendiricisini kullanır.
Geleneksel dosya paylaştırma iletişim kurallarının, sizin her konumdan veriye erişmenizi sağlayan yetenekleri sınırlı olmasına karşın, WebDAV Internet üzerindeki her konumdan veri saklama alanlarına erişim sağlayan Internet iletişim kuralları kullanır. WebDAV, standart yazılım uygulamaları kullandığınızda her yerden verilerinize ulaşabilmenizi sağlar.
Örneğin, başka bir konumda bulunan iş arkadaşınızla bir dosyayı paylaşmak isterseniz, aynı dosyayı kullanmak için Internet üzerinden WebDAV kullanabilirsiniz veya siz bir ISS olabilirsiniz; ayrıca, müşterilerinizin doğrudan kendi uygulamalarını kullanarak erişebilecekleri bir veri depolama alanına ev sahipliği yapmak istiyorsanız WebDAV çözümünüz olacaktır. Genellikle, WebDAV yeniden yönlendiricisini kendi Web verilerinizi yayımlamak için veya Internet alanlarını kullanarak veri depolamak veya bilgi paylaşmak için kullanabilirsiniz.
Windows’un popüler sistem aracı Disk Birleştiricisi, Windows XP’de geliştirilmiştir.
Uzman kullanıcılar artık disk birleştirme işini zamanlamak için Sistem Araçları’ndaki Zamanlanmış Görevler özelliğini, BT yöneticileri ise komut satırı aracını kullanarak disk birleştirme işini düzenlemek için bu özelliği kullanabilirler.
Artık Çevrimdışı Dosyalar veritabanını—İstemci tarafı Önbelleği (CSC) olarak da bilinir—şifreleme seçeneğiniz vardır. Bu, önbelleğe alınmış dosyaların şifrelenemediği Windows 2000’le karşılaştırıldığında bir gelişmedir.
| 
